استان قم یکی از ۳۱ استان ایران است که در مرکز این کشور و در جنوب استان تهران، شمال استان اصفهان، شرق استان مرکزی و غرب استان سمنان واقع شده‌است. مرکز استان شهر قم است. این استان در یک منطقهٔ خشک و نیمه‌خشک واقع شده‌است و آب و هوای گرم و خشک دارد. مناطق جنوبی و غربی استان دارای آب و هوای کوهستانی و کوه های مرتفع است. مناطق شرقی، مرکزی و شمالی استان نیز دارای کویر و بیابان‌ وسیع است که بزرگ‌ترین آن‌ها دشت مسیله است. استان قم از نظر وسعت پس از استان البرز کوچک‌ترین استان ایران است. استان قم تنها یک شهرستان دارد. شهرهای قم و سلفچگان مهم‌ترین شهرهای استان به‌شمار می‌روند. از معروف‌ترین روستاهای استان قم می‌توان به فردو، وشنوه، خاوه و کرمجگان اشاره کرد. محدودهٔ وسیعی از استان قم دارای آثار تمدن قدیمی قمرود است و عناصری را از روزهای اولیهٔ حضور تمدن در خود حفظ کرده‌است. اولین نیایش‌گاه‌های باستانی در فلات ایران در این منطقه ساخته شده‌اند. برخی از مورخان بنای اولیهٔ شهر قم را به اسکندر، بهرام گور، طهمورث، لهراسپ، قباد ساسانی، یزدگرد سوم و چند تن دیگر، نسبت داده‌اند و در این مورد اختلاف نظر وجود دارد. باستان‌شناسانی چون رومن گیرشمن قم را قدیمی‌ترین منطقه‌ای می‌داند که انسان در آن‌جا استقرار یافته و تمدن‌های اولیه را پی‌ریزی کرده‌اند. نتایج جدید باستان‌شناسی نیز قدمت قم را به بیش‌از ۷۰۰۰ سال پیش می‌رسانند. باستان‌شناسان ادعا می‌کنند به علت وجود رودخانهٔ اناربار و وجود شاه‌راه مواصلاتی منطقهٔ قم از دوران‌های اولیهٔ تاریخی میزبان تمدن‌های شکوفایی بوده‌است. مهم‌ترین عامل مؤثر بر وضع اقتصادی استان، صنعت گردشگری و به ویژه توریسم مذهبی است و دلیل آن وجود حرم فاطمه معصومه و مسجد جمکران و تعداد زیادی از مزارهای امام‌زاده‌ها و علویان در استان است که در تمام فصول سال، پذیرای زایران بسیاری از نقاط مختلف ایران و سایر کشورها است که این امر موجب رونق بازار کار و خدمات در این شهر شده‌است. کاروانسرای ساسانی دیرگچین از جاذبه‌های گردشگری استان قم کاروانسرای ساسانی دیرگچین از جاذبه‌های گردشگری استان قم در سال ۱۳۴۲ خورشیدی با شروع حرکت انقلابی روح‌الله خمینی از این شهر، قم به مرکزی فعال برای انقلاب مردم ایران تبدیل شد که در نهایت در سال ۱۳۵۷ خورشیدی این حرکت توانست به براندازی نظام سلطنتی در ایران منجر شود و پس از تأسیس یک حکومت تئوکراسی در ایران، به دلیل نقش و اهمیت مذهبی قم، اهمیت آن در عرصهٔ سیاسی و اجتماعی افزایش یافت. شهرستان قم در سال ۱۳۷۵ خورشیدی براساس مصوبه مجلس ایران به استان مستقل تبدیل شد. و هم‌اکنون توسط برخی نمایندگان مجلس پیشنهادهایی برای الحاق دو شهرستان کاشان و آران وبیدگل به استان قم مطرح شده‌است. در صورت اجرایی شدن، مشکل دوری از مرکز استان دو شهرستان مذکور رفع و تقسیمات کشوری یک اصلاح اساسی می‌شود. هشت راه اصلی مواصلاتی به استان قم منتهی می‌شوند. آزادراه ۷، و جاده ۷۱ مهم‌ترین آن‌ها هستند.