بررسی چالشهای زیر ساختی در شهرکهای صنعتی استان آذربایجان شرقی

استقبال از انرژی‌های تجدیدپذیر در شهرک‌های صنعتی

سرپرست شرکت صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی در خصوص استفاده از سلول‌های خورشیدی و انرژی‌های تجدیدپذر در تامین برق شهرک‌ها، گفت: از استفاده انرژی تجدیدپذیر توسط واحدها در شهرک‌ها استقبال می‌کنیم و حتی تا متراژ دو مترمربع زمین برای نصب سلول‌های خورشیدی به صورت رایگان در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهیم. حتی در سفر دوم ریاست جهوری به استان نیز پنج مجوز شهرک انرژی خورشیدی برای استان دریافت کردیم که در انتظار ابلاغ آن‌ها هستیم و  در شهرک بعثت نیز به مساحت ۲۰۰۰ هکتار زمین فقط برای انرژی‌های خورشیدی اختصاص می‌دهیم و آماده استقبال از سرمایه گذاران هستیم.

وی تاکید کرد: تولید برق از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر مزایای از جمله معافیت مالیاتی و کاهش هزینه برق دارد. اکنون واحدهای صنعتی نیز به این باور رسیده‌اند که اگر خودشان برق تامین نکنند، باید هزینه بالایی برای آن پرداخت کنند.

پساب صنعتی یک ضرورت است

وی اظهار کرد: برای حل مشکل تامین آب به واحدهای صنعتی توصیه کرده‌ایم که حتما مخزن آب تهیه کنند و در زمان مصرف کم، آب را در مخزن ذخیره کرده و در زمان پیک مصرف و قطعی آب از آن استفاده کنند. ما اکنون به تمامی واحدهای صنعتی به جای آب صنعتی، آب شرب می‌دهیم و برای تامین آب صنعتی نیازمند احداث تصفیه خانه دارای خروجی هستیم. اکنون به سمت خرید پساب صنعتی می‌رویم و واحدهای صنعتی هم وقتی وضعیت بحرانی آب را می‌بینند، بیشتر به این موضوع باور پیدا می‌کنند.

مطلبی ادامه داد: برای تامین گاز واحدهای صنعتی در زمان پیک مصرف نیز اعلام می‌کنیم که واحدها به جای گاز از سوخت‌هایی چون نفت استفاده کنند که البته مصرف این نوع سوخت نیز مشکلات مربوط به خود را دارد.

ساخت و ساز در شهرک‌ها، دستگاه‌های خدمت رسان را برای تکمیل زیرساخت‌ها تحت فشار قرار می‌دهد

وی در خصوص این‌که چرا علی رغم مشکلات مربوط به زیرساخت آب، گاز و برق اما شهرک‌های صنعتی در حال توسعه هستند، خاطرنشان کرد: ما نمی‌توانم جلوی توسعه را بگیریم و بنشینیم و منتظر گل و بلبل شدن وضعیت باشیم زیرا اگر بخواهیم به دلیل مشکلات زیرساختی، زمین به سرمایه گذار واگذار نکنیم، هم منجر به نارضایتی سرمایه گذاران شده و هم سرمایه‌های استان را به خارج از استان هدایت می‌کند. سرمایه گذار می‌داند که اگر امروز شروع به ساخت و ساز کند قطعا از فردا جلوتر است. وقتی ساخت و ساز در شهرک انجام گیرد، به دستگاه خدمات رسان فشار می‌آید تا زیرساخت‌ها را تامین کند. ما تا زمانی که نتوانیم زیرساخت تامین کنیم، زمین واگذار نمی‌کنیم.

زیباسازی در دستورکار شهرک سازی

وی با بیان این‌که زیرساخت‌های ارائه شده واحدهای صنعتی دارای حدودی است، افزود: مثلا شهرک برای تامین برق واحدها، مکلف به تامین یک مگاوات است و باقی نیاز واحد باید توسط خود واحد تامین شود؛ هم‌چنین در ساخت و ساز شهرک‌های صنعتی، بحث زیباسازی نیز مدنظر قرار گرفته و شیوه و شمایل ساخت متفاوت است زیرا معتقد هستیم که زیباسازی شهرک در روحیه کاری و کارایی عوامل تولید نیز تاثیر دارد.

تمامی شهرستان‌های آذربایجان شرقی دارای شهرک صنعتی هستند

سرپرست شرکت صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی با بیان این‌که اکنون تمامی شهرستان‌های آذربایجان شرقی در راستای تحقق تعادل در امر سرمایه گذاری و مهاجرت معکوس شهرستان‌ها دارای شهرک صنعتی بوده و آماده واگذاری زمین هستیم، گفت: برخی شهرستان‌ها، فرهنگ سرمایه گذاری بالایی داشته و حجم سرمایه گذاری نیز در آن بالا است و برخی مناطق دیگر بنا به بافت منطقه حجم سرمایه گذاری کمتر است. پس از تبریز، شهرستان‌های شبستر، بناب و مراغه از جمله شهرستان‌های پررونق در امر سرمایه گذاری هستند.

شیوه واگذاری انتفاع زمین به سرمایه گذاران

وی در خصوص شیوه واگذاری حق انتفاع زمین به سرمایه گذاران، اظهار کرد: واگذاری حق انتفاع زمین به صورت نقد و اقساط انجام گرفته و ۲۰ درصد کل مبلغ به صورت نقدی و مابقی قسط بندی می‌شود. واحدهای تولیدی مستقر در شهرک، پس از اتمام ساخت و ساز و دریافت پایان کار، سند واحد را دریافت می‌کنند. هرگونه خرید و فروش زمین در داخل شهرک‌ها ممنوع است. البته گاه برخی افراد به صورت خودسرانه اقدام به انعقاد قرارداد برای واگذاری و فروش زمین شهرک می‌کنند که این قراردادها و وکالت‌ها به هیچ عنوان ارزشی نداشته و غیرقانونی است. شرکت شهرک‌های صنعتی فقط صاحب دفترچه سند صادر شده اصلی را به عنوان صاحب زمین می‌شناسد.

وضعیت توسعه شهرک‌های صنعتی استان

وی در خصوص وضعیت توسعه شهرک‌های صنعتی استان، تشریح کرد: اکنون فاز توسعه‌ شهرک‌های صنعتی چون بعثت به عنوان بزرگترین شهرک صنعتی خاورمیانه آغاز شده است. مجموع مساحت این شهرک ۲۸۰۰ هکتار است که توسعه آن به صورت فاز به فاز اجرایی می‌شود. نخستین شهرک سرمایه گذاری خارجی کشور نیز در راستای تکمیل فعالیت شهرک بعثت درست در مقابل این شهرک در جاده صوفیان-تبریز راه اندازی شده که الان فاز توسعه ۴۰۰ هکتاری آن آغاز شده و برنامه ریزی داریم تا فاز ۶۰۰ هکتاری آن را نیز آغاز کنیم.

مطلبی افزود: فاز توسعه شهرک شهید سلیمی با مساحتی نزدیک به ۴۸۰ هکتار و فاز توسعه شهرک بناب نیز در مرحله واگذاری قرار دارند. طرح‌های توسعه‌ای دیگری نیز داریم که در صورت تصویب، آغاز خواهد شد.

وی از ادامه یافتن حمایت‌های شرکت شهرک‌های صنعتی از واحدها پس از واگذاری زمین، گفت: پس از واگذاری زمین، مباحث را به صورت نرم افزاری پیش برده و در راستای ارتباط صنعت با دانشگاه حرکت می‌کنیم که در این خصوص نیز با دانشگاه‌های صنعتی سهند، تبریز، هنر اسلامی و آزاداسلامی تبریز پروژه‌های مختلفی را آغاز کرده‌ایم.

سرپرست شرکت صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی تاکید کرد: شاید جزو سه دستگاه برتر استان در خصوص ارتباط صنعت با دانشگاه باشیم زیرا ارتباط تنگاتنگی با دانشگاه‌ها داریم. قبلا در دانشگاه‌ها، رتبه بندی اساتید بر اساس مقالات منتشر شده بود که در راستای ارتباط با صنعت، مشکلاتی ایجاد می‌کرد اما ما با استقبال و همراهی خود اساتید و دانشگاه‌ها فعالیت‌هایی را آغاز کردیم که نخستین اقدام در قالب راه اندازی کلینیک صنعت بود و پس از آن ارتباط بین اساتید و واحدهای فعال آغاز شد.

وی با بیان این‌که واحدهای صنعتی در این کلینیک، نیازهای خود را با اساتید و دانشگاه درمیان گذاشته و راه حل‌های آن‌ها را دریافت می‌کنند، تاکید کرد: واحدهای صنعتی وقتی چیزی را لمس نکنند، پای کار نمی‌آیند. عمده صنایع استان، صنایع کوچک و متوسط هستند و از سویی نیز فرهنگ استفاده از خدمات مشاوره در این واحدها پایین تر است و زمان می‌برد تا واحدها به خدمات مشاوره‌ای عادت کنند. اتحادیه‌های مختلفی در حوزه‌های متفاوت فعالیت دارند و وقتی یکی از اعضای این اتحادیه، خدمات مشاوره‌ای دریافت کرده و به نتیجه خوب علمی برسد، قطعا بین تمامی اعضای اتحادیه تاثیرگذاشته و آن‌ها نیز نسبت به دریافت مشاوره اقدام می‌کنند.

استقرار مرکز خدمات کسب و کار در شهرک فناوری خودرو و شهید سلیمی 

وی با بیان این‌که خدمات مشاوره‌ای را با دانشگاه‌ها پیش می‌بریم، اظهار کرد: دو مرکز خدمات فناوری و کسب و کار در شهرک‌های فناوری خودرو و شهید سلیمی راه اندازی شده و مشاوران و اساتید دانشگاه در آن‌ها مستقر هستند. اساتید دانشگاه به عنوان مشاور در سامانه مربوطه ثبت‌نام کرده‌ و واحد صنعتی نیز به عنوان گیرنده خدمات، استاد مربوطه را از این سامانه انتخاب کرده و قراردادی بین آن‌ها منعقد می‌شود که شرکت شهرک‌های صنعتی صرفا نقش تایید کننده و نظارت بر نتیجه این قرارداد را دارد و در صورت لزوم نیز حمایت‌های مالی انجام می‌دهد.

مطلبی با اشاره به اقدامات شرکت در راستای رفع نیازهای فناورانه واحدهای صنعتی از طریق دانشگاه، گفت: مباحث آموزشی جزو برنامه‌های اصلی شرکت است و دوره‌های عمومی و تخصصی موردنیاز سالانه برای نزدیک به ۵۰۰۰ نفر از اعضای کارکن و مدیران واحدهای صنعتی برگزار می‌شود.

از برگزاری تورهای خارجی تا شرکت در نمایشگاه‌های خارجی

وی ادامه داد: در راستای توسعه بازار واحدهای صنعتی از حضور واحدهای صنعتی در نمایشگاه‌های داخلی و خروجی مندرج در لیست وزارت صمت حمایت می‌شود. واحدهای صنعتی در این نمایشگاه‌ها به ارائه محصولات خود پرداخته و بازاریابی انجام می‌دهند و تاکنون نیز خروجی‌های خوبی به خصوص از سوی شرکت‌های جوان و دانش بنیان در این نمایشگاه‌ها دریافت کردیم؛ هم‌چنین تورهای صنعتی در داخل و خارج از کشور نیز برای انتقال فناوری بین شرکت‌ها انجام می‌گیرد. ما حتی توری متشکل از واحدهای صنعتی به شرکت بنز آلمان داشتیم و یک بار نیز تمامی مدیران واحدهای نساجی کشور را جمع کرده و به نمایشگاه نساجی خارجی برده‌ایم.

استقرار ۷۰ شرکت دانش بنیان در شهرک‌های صنعتی استان

وی با بیان این‌که در راستای حمایت از واحدها به صورت هدفمند پیش می‌رویم و تمامی موارد در این خصوص به صورت تخصصی بررسی می‌شود، گفت: دبیرخانه شرکت‌های دانش بنیان در راستای حمایت از این شرکت‌ها راه اندازی شده که سالانه واحدهای مستعد دانش بنیان در شهرک‌های صنعتی را شناسایی کرده و جهت دانش بنیان کردن آن‌ها به صورت رایگان، آموزش‌های مربوطه ارائه می‌دهد. اکنون حدود ۷۰ شرکت دانش بنیان در شهرک‌های صنعتی استان فعال هستند.

سرپرست شرکت صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی تاکید کرد: نحوه برخورد با شرکت دانش بنیان در واگذاری حق انتفاع زمین، متفاوت از سایر سرمایه گذاران بوده و حمایت‌های مالی در زمینه قسط بندی و درصد پرداخت مبلغ نقدی در زمان واگذاری انجام می‌گیرد. زون مختص شرکت‌های دانش بنیان در فاز توسعه شهرک صنعتی بعثت آماده شده است؛ هم‌چنین از سال گذشته، کارگاه‌هایی با متراز تقریبی ۲۵۰ مترمربع را در شهرک‌های صنعتی استان در حال ساخت هستیم تا پس از اتمام، آن‌ها را به صورت استیجاری در اختیار شرکت‌های دانش بنیان قرار دهیم.

شناسایی ۴۱ خوشه و پیاده سازی ۱۴ خوشه صنعتی در استان 

وی با اشاره به اندازی خوشه‌های صنعتی در استان، تشریح کرد: خوشه صنعتی به تعدادی از واحدهای صنعتی گفته می‌شود که در یک منطقه خاص جغرافیایی مستقر بوده و یکسری اهداف و فرصت‌های تحقیقاتی مشترک دارند. این خوشه‌های صنعتی را ما ایجاد نمی‌کنیم بلکه خودبخود وجود دارند. این خوشه‌ها در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران پیاده سازی شده و جواب خوبی نیز تا به حال گرفته شده است. در آذربایجان شرقی نیز نزدیک به ۴۱ خوشه شناسایی شده که ۱۴ مورد از آن‌ها از جمله خوشه لوازم خانگی، آجیل و خوشکبار، خوشه سبز و کشمش، کفش و قطعات خودرو پیاده سازی شده است.